PETER HANDKE[GRIFFEN, AUSTRIA, 6-12-1942]
O Πήτερ Χάντκε είναι Αβάν γκάρντ ποιητής, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας και σεναριογράφος.
Γεννήθηκε στις 6-12-1942 στο Γκρίφεν της Αυστρίας. Ο Χάντκε και η μητέρα του [που η καταγωγή της ήταν απ’ την Καρινθία και την Σλοβενία και η οποία αυτοκτόνησε το 1971, ένα θέμα που απασχόλησε τον συγγραφέα στο βιβλίο του "Θλίψη πέραν των ονείρων" ως μια αντανάκλαση της ζωής της] έζησαν στο Ανατολικό Βερολίνο απ’ το 1944 ως και το 1948, προτού εγκατασταθούν στο Γκρίφεν της Αυστρίας. Σύμφωνα με κάποιους απ’ τους βιογράφους του ο αλκοολισμός του πατριού του και το περιοριστικό πολιτιστικό πεδίο δράσης της μικρής πόλης που έζησε συνετέλεσαν στην στάση του ενάντια στις απαγορεύσεις και στην συμβατικότητα.
Το 1954 ο Χάντκε εστάλη ως οικότροφος σ’ ένα ρωμαιοκαθολικό σχολείο αρρένων στο Τάντζεμπεργκ της Καρινθίας. Εκεί δημοσίευσε τα πρώτα του κείμενα στην σχολική εφημερίδα "Fackel".To 1959 μετακόμισε στο Kλάγκενφουρτ και το 1961 ξεκίνησε νομικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Γκράντζ.
Ο ίδιος ο Πήτερ Χάντκε ερμηνεύει την πολυπλοκότητα της γραφής του στο γεγονός πως ως Αυστριακός έζησε στην μεταπολεμική περίοδο, ενώ το έργο του έχει προκαλέσει διενέξεις και σοκ σε μια ποικιλία πλευρών.
Ενώ σπούδαζε συνδέθηκε με την ομάδα "Grazer Gruppe" μια ομάδα νέων συγγραφέων η οποία εξέδιδε το λογοτεχνικό συμπίλημα "Manuscripte". H
Ελφρίντε Γέλινεκ [Μούρτζουσχλαγκ, Στυρία, Aυστρία, 20-10-1946] και η Μπάρμπαρα Φρίσχμουθ[Aλτάουσε, Σάλτζκαμμεργκουτ, Aυστρία, 5-7-1941] υπήρξαν μέλη αυτής της ομάδας.
Ο Χάντκε παράτησε τις σπουδές του το 1965 όταν ο εκδοτικός οίκος "Suhrkamp Verlag" δέχθηκε να εκδώσει το μυθιστόρημά του με τίτλο "Οι κούρκοι".
Ο Χάντκε απέκτησε μεγάλη δημοτικότητα μετά από μια θεαματική εμφάνιση σε μια συνάντηση αβάντ γκάρντ καλλιτεχνών που ανήκαν στο "Gruppe 47" στο Πρίνστον του Νιού Τζερσευ των Ενωμένων Πολιτειών Αμερικής όταν παρουσίασε το έργο του "Προσβάλλοντας το κοινό".
Υπήρξε ένας απ’ τους συνιδρυτές του εκδοτικού οίκου "Verlag der Autoren" το 1969 και συμμετείχε ως μέλος στην ομάδα "Grazer Autorenversammlung" απ’ το 1973 ως και το 1977.
Κατά την δεκαετία του 80' ο Χάντκε ταξίδευσε σε μέρη όπως η Αλάσκα, η Ιαπωνία και η Γιουγκοσλαβία.
Εγκαταλείποντας το Γκράτζ ο Χάντκε έζησε στο Ντύσεντολφ, στο Kρόνμπεργκ και στο Βερολίνο της Γερμανίας, στο Παρίσι, στις Ενωμένες Πολιτείες Αμερικής [απ’ το 1978 ως το 1979] και στο Σάλτζμπουργκ της Αυστρίας απ’ το 1979 ως το 1988. Απ’ το 1991 ζει στο Chaville της Γαλλίας.
Όταν απενεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2004 στην Ελφρίντε Γέλινεκ εκείνη δήλωσε πως θεωρούσε τον Πήτερ Χάντκε πιο άξιο αποδέκτη από εκείνην και πως είχε βραβευθεί απλώς γιατί ήταν γυναίκα.
Το 1996 η ταξιδιωτική του περιγραφή "Ένα ταξίδι στα ποτάμια: Δικαιοσύνη για την Σερβία" προκάλεσε πολεμική και διενέξεις γιατί παρουσίαζε την Σερβία ως ένα απ’ τα θύματα του εμφυλίου πολέμου που ξέσπασε στην Γιουγκοσλαβία κατά την δεκαετία του 90'.Στο ίδιο δοκίμιο ο Πήτερ Χάντκε επιτέθηκε στα Δυτικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, υποστηρίζοντας πως διαστρεβλώνουν τις αιτίες και τις συνέπειες αυτού του πολέμου.
Ο πρώην πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς [Ποζάρεβατς, πρώην Γιουγκοσλαβία, 20-8-1941- Χάγη, Ολλανδία, 11-3-2006] ζήτησε απ’ τον Πήτερ Χάντκε να τον στηρίξει ως μάρτυρας υπεράσπισης στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ο τελευταίος όμως αρνήθηκε. Εν τούτοις επισκέφθηκε το δικαστήριο ως θεατής και αργότερα δημοσίευσε τις παρατηρήσεις του στο βιβλίο "The tablas of Daimiel".
Στις 18-3-2006 ο Πήτερ Χάντκε ενώπιον 20.000 προσώπων στην κηδεία του Μιλόσεβιτς έδωσε λόγο στα σερβικά που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων
στην πολιτισμένη Δύση. Ο ίδιος αργότερα αρνήθηκε ότι είχε εκφράσει
την ευτυχία του που ήταν κοντά στον Μιλόσεβιτς ο οποίος υπερασπίσθηκε τον λαό του. Μάλιστα σε μια επιστολή του προς την "Nouvel Observateur" προσέφερε μια μετάφραση της ομιλίας του: <<Ο κόσμος, ο καλούμενος κόσμος γνωρίζει τα πάντα αναφορικώς με την Γιουγκοσλαβία, την Σερβία. Ο κόσμος, ο καλούμενος κόσμος γνωρίζει τα πάντα σχετικώς με τον Μιλόσεβιτς. Ο καλούμενος κόσμος γνωρίζει την αλήθεια. Αυτός είναι και ο λόγος που ο καλούμενος κόσμος είναι απών σήμερα και όχι μόνον σήμερα, όχι μόνον εδώ. Δεν γνωρίζω την αλήθεια. Αλλά κοιτάζω. Ακούω. Αισθάνομαι. Θυμάμαι. Αυτός είναι ο λόγος που είμαι εδώ σήμερα κοντά στην Γιουγκοσλαβία, κοντά στην Σερβία, κοντά στον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.>>
Οι επόψεις του Πήτερ Χάντκε σχετικώς με τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας
προκάλεσαν την αντίδραση του Σλοβένου συγγραφέα και δοκιμιογράφου
Ντράγκο Γιανκάρ[Mάριμπορ, Σλοβενία, 13-4-1948] και οι δυο τους ανεμείχθησαν σε μια μακρά πολεμική.
Ο Πήτερ Χάντκε κέρδισε το 1975 το χρυσό βραβείο για γερμανικό φιλμ με το σενάριό του "Falsche Bewegung", ενώ το φιλμ "Ο καιρός περνάει και το κοινό κοιμάται" ήταν υποψήφιο για το Φεστιβάλ Καννών 1978.
Μερικά απ’ τα έργα του: "Oι σφήκες" [1966], "Γερμανικά ποιήματα." [1969],"Άνεμος και θάλασσα. Τέσσερα ραδιοφωνικά έργα." [1970], "Όταν η ελπίδα ακόμη βοηθούσε.[Ποιήματα, δοκίμια, κείμενα και φωτογραφίες]" [1974], "Η στιγμή ενός αληθινού αισθήματος." [1975], "Το βάρος του κόσμου." [1977], "Η ιστορία ενός παιδιού." [1981] "Τα φτερά του έρωτα." [1987], "Ποιήματα." [1987] "Θεατρικά έργα." [1992], "Προετοιμασίες για την αθανασία. Ένα βασιλικό δράμα." [1997], "Δον Ζουάν." [2002], "Ταξιδεύοντας εχθές." [2005]
ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
Όταν το παιδί ήταν παιδί
περπάτησε με τα μπράτσα του ταλαντευόμενο,
ήθελε το ποταμάκι να γίνει ένα ποτάμι
και αυτή η λάσπη να γίνει η θάλασσα.
Όταν το παιδί ήταν παιδί,
δεν γνώριζε πως ήταν ένα παιδί,
τα πάντα ήταν γεμάτα ζωντάνια
και όλες οι ψυχές ήταν ένα.
Όταν το παιδί ήταν παιδί,
δεν είχε γνώμη για το οτιδήποτε,
δεν είχε συνήθειες,
συχνά καθόταν σταυροπόδι,
ξεκινούσε το τρέξιμο
είχε ένα τσουλούφι στα μαλλιά του
και δεν έκανε γκριμάτσες όταν φωτογραφιζόταν.
Όταν το παιδί ήταν παιδί,
ήλθε ο καιρός γι’ αυτές τις ερωτήσεις:
Γιατί να είμαι εγώ και γιατί όχι εσύ;
Γιατί να είμαι εδώ και γιατί όχι εκεί;
Πότε ο χρόνος ξεκίνησε και που ο χώρος τελειώνει;
Είναι η ζωή κάτω απ’ τον ήλιο απλώς ένα όνειρο;
Είναι αυτό που βλέπω και ακούω και οσφραίνομαι
απλώς μια παραίσθηση του κόσμου πριν απ’ τον κόσμο;
Δοσμένα τα γεγονότα του κακού και του κόσμου.
Το κακό υπάρχει πραγματικά;
Πως μπορεί να ’ναι αυτό που εγώ αυτός που είμαι
δεν υπήρξα πριν έλθω, για να γίνω [αυτό]
και πως, μια ημέρα, εγώ, αυτός που είμαι
δεν θα είμαι πια αυτός που είμαι;
Όταν το παιδί ήταν παιδί,
πνίγηκε στο σπανάκι, στα μπιζέλια, στο ρυζόγαλο
και στο αχνισμένο κουνουπίδι
και τρώει όλα από αυτά τώρα και όχι απλώς γιατί έτσι πρέπει.
Όταν το παιδί ήταν παιδί,
ξύπνησε μια φορά σ’ ένα περίεργο κρεβάτι
και τώρα το κάνει ξανά και ξανά.
Πολλοί άνθρωποι, τότε, έδειχναν όμορφοι
και τώρα μόνον μερικοί [δείχνουν όμορφοι], από καθαρή τύχη.
Είχε σχηματίσει μια καθαρή εικόνα του Παραδείσου
και τώρα μπορεί το περισσότερο να μαντεύει,
δεν μπορεί ν’ αντιληφθεί την ανυπαρξία
και τρέμει το σήμερα μόνον με την σκέψη.
Όταν το παιδί ήταν παιδί,
έπαιξε με ενθουσιασμό
και τώρα έχει τον ίδιο ζήλο όπως ακριβώς τότε
αλλά μόνον όταν αφορά τη δουλειά του.
Όταν το παιδί ήταν παιδί,
ήταν αρκετό για εκείνο να φάει ένα μήλο…άρτο
και έτσι είναι ακόμη και τώρα.
Όταν το παιδί ήταν παιδί,
μούρα γέμιζαν το χέρι του όπως μόνον τα μούρα κάνουν
και το κάνουν ακόμη και τώρα,
φρέσκα καρύδια κάνουν την γλώσσα του γδαρμένη
και το κάνουν ακόμη και τώρα,
είχε σε κάθε βουνοκορφή
την επιθυμία για ένα υψηλότερο βουνό ακόμη
και σε κάθε πόλη
την επιθυμία για μια ακόμη σπουδαιότερη πόλη
και αυτό εξακολουθεί ακόμη,
έψαξε για κεράσια στα υψηλότατα κλαδιά των δένδρων
με μια αγαλλίαση που ακόμη έχει σήμερα,
έχει μια ατολμία μπροστά σε ξένους
και την έχει ακόμη και τώρα.
Ανέμενε το πρώτο χιόνι
και περιμένει έτσι ακόμη και τώρα.
Όταν το παιδί ήταν παιδί,
πέταξε ένα κλαρί σαν λόγχη κατά ενός δένδρου
και τρεμοπαίζει εκεί ακόμη και σήμερα,
πίσω στα Φτερά του Έρωτα.
http://www.wim-wenders.com/movies/movies_spec/wingsofdesire/wod-song-of-childhood.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
[2008]
O Ελευθέριος Άρελης γεννήθηκε στην Αθήνα στις 30 Ιουλίου 1979. Σπούδασε φιλοσοφία [1998-2003] και ιστορία- αρχαιολογία [2005-2010] στην Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Εργάστηκε ως πολιτιστικός διαχειριστής και επιμελητής εικαστικών εκθέσεων στον δήμο Χολαργού. Άρθρα του για την μοντέρνα ελληνική, ευρωπαϊκή και αμερικανική τέχνη έχουν δημοσιευθεί στην free press εφημερίδα του Πειραιά "Pass to port" υπό την διεύθυνση της Ελένης Βλάμη, στο ηλεκτρονικό περιοδικό "Urban Style Magazine" υπό την διεύθυνση του Μιχάλη Μειμάρογλου και στην προσωπική του ιστοσελίδα www.arelis.gr. Έργα του υπάρχουν στις ιδιωτικές συλλογές του Στέλιου Γκαρίπη, του Ματίας Γκόυβαρτς, του Μιχάλη Ρωμανού και του Νοσοκομείου Σωτηρία.
[1] Συγγραφική δραστηριότητα:
2003: "Έκθεση ορθόδρομης αναδρομίας."[Το θαύμα του μήνα των θεών.]
[ποιητική σύνθεση]
2004/5: "Ο Υπερπολιτικός."[Η αψίδα του τετραγώνου /
Το μανιφέστο ενός αναρχικού/ Οι ουτοπίες ενός ιδεαλιστή.]
[θεατρικό έργο]
2006: "Ερωτονομικόν." [Οι αναμνήσεις μιας παρακμιακής ζωής.]
[μυθιστορηματική επιστολογραφία]
2007: "Μεταξύ ενδοκοσμικού και υπερβατικού."[Λόγος δαιμονικός.]
[θεατρικό έργο]
2008: "Ηλιογάβαλος." [θεατρικό έργο]
"Νέα Υόρκη –Ολυμπία."[θεατρικό καλλιτεχνικό ποίημα]
2009: "Ο ερημίτης."[ποίημα]
"Κόμοδος." [θεατρικό έργο]
[2] Εικαστικές εκθέσεις:
2008: "Why Noam Chomsky should be the next American president",
"Θερινή ισημερία", Πνευματικό Kέντρο Δήμου Χολαργού, Αθήνα,
Ελλάδα.
2009: "Έκθεση ορθόδρομης αναδρομίας"[σε ψηφιακή μορφή], "Δημιουργώ,
άρα υπάρχω", Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, Κρατικό
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη, Ελλάδα.
"Φόρος τιμής στον Ανδρέα Εμπειρίκο"[Ωδή στην ηδονή], "Αrt for more", [Τέχνη χωρίς διακρίσεις], Αrt house, Γκάζι, Αθήνα, Ελλάδα.
2010: "Επιδιόρθωση", "Άνθρωποι-χρώμα-σίδερο", Πέραμα, Αθήνα, Ελλάδα.
"Ελιά", Athens fine arts festival 2010, Αθήνα, Ελλάδα.
"Oι συνεδρίες της γραμματικής", ContACT #2Abnormal
Cocreation Festival 2010, Θεσσαλονίκη, Ελλάδα.
[3] Μεταφραστική δραστηριότητα:
Αdunis[Λατάκια, Συρία, 1-1-1930],
John Pepper Clark[Ιγιάου, Νιγηρία, 6-4-1935],
Bei Dao [Πεκίνο, Κίνα, 2-8-1949],
Peter Handke[Γκρίφεν, Αυστρία, 6-12-1942],
Jaan Κaplinski[Ταρτού, Εσθονία, 22-1-1941],
Edoardo Sanguinetti[Γένοβα, Ιταλία, 9-12-1930],
Jesper Svebro[Λαντσκρόνα, Σουηδία, 10-3-1944],
Tomas Transtromer[Στοκχόλμη, Σουηδία, 15-4-1931],
Κo Un[Γκουνσάν, Νότιος Κορέα, 8-1-1933],
Αdam Ζagaziewski [Λβωφ, Ουκρανία, 21-6-1945].
Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
ARELIS
VOUTSINA 42 STREET,
ZIP CODE 116 32,
Atjens, Greece